چگونه سبک یادگیری خود را شناسایی کنیم و با آن بهتر یاد بگیریم
دوران دبیرستان که بودم خوب انواع و اقسام درس ها را داشتیم از ریاضی و فیزیک و شیمی گرفته تا ادبیات و عربی و دینی و … و هر کدام هم برای خودشون استاد و معلمی خاص خودشون را داشتند چیزی که از آن دوران یادم هست که برای چی تدریس بعضی از معلم ها را دوست داشتم و حس می کردم که درسشان را بهتر یاد می گیرم این در حالی بود که من سال قبلش این درس را اصلا درک نمی کردم و در یاد گرفتنش مشکل داشتم گذشت تا به زمان حال که رسیدم و با سبک یادگیری vark آشنا شدم و بقول یکی از دوستان تازه فهمیدم <<آهان>>
حالا می دانم چرا با بعضی از مدرس ها حال می کردم و از تدرسشان خوشم می آمد و درسشان را خوب یاد می گرفتم این مشکل از معلم نبود بلکه سبک یادگیری من با سبک تدریس استاد فرق داشت و این باعث می شد که من درس را کمتر متوجه بشوم
سبکی که در این مقاله می خواهیم معرفی کنیم مبدع آن آقای نیل فلیمینگ از نیوزلند هستش که در سال 1998 در دانشگاه لینکلن اون را طراحی و ارائه کرد ایشان به مدت 9 سال در نیوزلند بازرس بیش از 100 مدرسه بودند و همزمان در مراکز تربیت معلم و دبیرستان هم تدریس می کردند اسم این سبک وارک (VARK) هست که از اول کلمات Visual به معنی دیداری ، Auditory به معنی شنیداری ، Reading/writing به معنی خواندنی / نوشتنی و Kinesthetic به معنی حرکتی یا جنبشی برداشته شده است.
در مدل یا سبک یادگیری vark سه اصل وجود دارد :
1 – همه افراد می توانند هر چیزی را یاد بگیرند اما با راه و روش و سبک مخصوص به خود .
2 – هنگامی که هر شخص سبک خود را پیدا می کند اشتیاق و میلش برای یادگیری بیشتر می شود .
3 – با استفاده از حواس پنجگانه بهتر و راحت تر می توان مطالب آموزشی را به مخاطب انتقال داد .
اساس سبک وارک
در حقیقت این سبک همانطور که در پاراگراف های قبلی گفته شد به این موضوع اشاره دارد که نحوه یادگیری و درک کردن مطالب در هر کدام از ما آدم ها متفاوت است برخی عاشق خواندن کتاب های متنی و پر از خط و نوشته هستند و برخی وقتی می خواهند کتاب انتخاب کنند اول می بینند تصویر دارد یا نه عده ای دیگر معلمی که خیلی از اطلاعاتش را به زبان می اورد و خیلی توضیح می دهد آن هم به صورت کلامی را می پسندند برخی هم هستند که دوست دارند آنچه را که در حال آموزش هستند را به صورت عملی انجامش دهند آن هم بلافاصله این جور ادم ها دروس حرفه و فن و گارگاهی را بسیار دوست دارند در ادامه شما را بیشتر با این ویژگیهای هر گروه آشنا خواهیم کرد اما نکته را به یاد داشته باشید که همه از هر چهار روش هم استفاده می کنند و مطالب را یاد می گیرند اما موضوعی این است که یک سبک برای ما جذابیت بیشتری دارد و ما با این روش بهتر یاد می گیریم و این را بدانید که هیچ کدام به دیگری برتری ندارد .
انواع سبک یادگیری vark
1 – دیداری(visual)
همانطوری که از اسم این سبک پیداست افرادی که با این روش یاد می گیرند باید مطالب را به چشم خود ببینند و تصویر جلوی چشمشان باشد نمودار ، نقشه ها ، پاورپوینت ، شکلکها و نمادها و چیزهایی از این دست در یاد گیری این افراد موثر است این افراد به فیلم های آموزش علاقه وافری دارند و رنگ ها برایشان اهمیت دارند
این افراد مطالب و کلمات را در مغزشان به تصاویر ارتباط می دهند و چون مغز انسان اطلاعات بصری را سریعتر و بهتر پردازش می کند در نتیجه به راحتی می توانند حجم زیادی از داده ها را پردازش کند .
شغل های که با اشکال و نمودار وعلامت و رنگ در ارتباط هست برای این افراد می تواند خوب باشد مثل مهندسی ریاضی ، معماری ، فیزیکدان ، طراح داکوراسیون ، گرافیست ها .
این افراد برای یادگیری بهتر باید سعی کنند از اشکال و نمادها استفاده کنند در یادداشت برداری از نقشه کشی ذهنی می توانند استفاده کنند و در کتابشان و نت برداریشان از رنگ ها و تصاویر خاص استفاده نمایند .
2 – شنیداری (Auditory)
در این سبک یادگیری vark شخص باید مطالب را «بشنود» تا بتواند بهتر یاد بگیرد این افراد نسبت به صوت و صدا ، موسیقی ، ریتم و قافیه حساس هستند و بیشتر دوست دارند داده را بشنود تا اینکه ببنند یا بنویسند وقتی با این افراد حرف می زند شاید چشمانشان جای دیگری باشد اما وقتی از آنها می خواهیم که به ما نگاه کنند می گویند گوشم با شماست بسیار به موسیقی و حرف زدن علاقه دارند از سخنرانی در جمع خوششان می آید و اگر خواستید این گونه افراد را تشویق و تنبیه کنید بهتر است شفاهی باشد تا کتبی . شغل هایی که در آنها صحبت کردن و حرف زدن نقش اساسی دارد مثل مجری گری ، وکالت ، رادیو ، مشاوره و …
این افراد به کتاب های صوتی علاقمند هستند و دوست دارند معلم و یا استادشان بیشتر با کلام برایشان توضیح دهد یکی از کارهای مفید می تواند این باشد که کلاسها و جلساتی را که شرکت می کنند را ضبط کرده و برای یادگیری و مرور بیشتر به آنها گوش کنند و یا نکات مهم کتاب و درس و مطالبی را که در حال یادگیری آنها هستند را به صدای خودشان ضبط کنند و برای مرور از آنها استفاده کنند .
3 – خواندنی/نوشتنی (Reading/writing )
اگر به یک جلسه یا گردهمایی دقت کنید بعضی از افراد را می بینید یک دفتر یادداشت یا چک نویس همراه دارند و بطور مداوم در حال نت برداری از مطالبی هستند که در حال ارائه می باشد یا افرادی که وقتی کتابی را می خوانند در حاشیه ها و یا یک برگه نکات را یادداشت برداری می کنند این افراد را می توان در گروه خواندی/نوشتنی جای داد نوشتن و خلاصه نویسی و خواندن از روی مطالب و کتاب بهترین و راحتترین کار برای این نفرات به حساب می آید و شغلهایی که با نوشتن سر و کار دارد مناسب این افراد است ترجمه و تحقیق ، ویراستاری ، نویسندگی را می توان برای آنها مثال زد .
شخصی که سبک خواندنی/نوشتنی را بیشتر دوست دارد و با آن بهتر یاد می گیرد با همیشه یک دفترچه به همراه خود داشته باشد و یا از برنامه های گوشی خود استفاده کند و سعی کند نکات مهم را یادداشت کند برای کتاب هایش جزوه تهیه کند می تواند برای یادداشت برادری از روش کرنل استفاده کند و روش های خلاصه نویسی را یاد بگیرد تا در یادگیری بهتر عمل کند بدلیل آنکه نظام آموزشی فعلی ما بیشتر بر این سبک از یادگیری بنا شده است این افراد می تواند مدارج تحصیلی را راحتر و بیشتر از دیگران طی کنند .
4 – جنبشی یا حرکتی (Kinesthetic)
کسانی که با این سبک یادگیری vark بهتر یاد می گیرند عاشق درس های عملی و کارگاه ها و آزمایشگاه ها هستند وقتی در حال آموزش کاری به آنها هستید وسط صحبت ها و آموزش شما کلاس را رها کرده و بیرون می روند وقتی از آنها سوال می کنی کجا می روی؟ در جواب می گویند می خواهم آنچه را یاد گرفتم را به صورت عملی انجام دهم .
این افراد وقتی صحبت می کنند از دست ها و زبان بدنشان استفاده فراوانی می کنند انرژی فراوانی دارند و یک جا نشستن برایشان سخت است تمایل دارند چیزها را لمس کنند و آنچه را در عمل یاد گرفته اند از دیدن و شنیدن و نوشتن بیشتر است شغلهایی مثل مکانیکی ، نجاری ،کشاورزی و از این دست مناسب این افراد است این اشخاص باید هر انچه را که می خواهند یاد بگیرند را به صورت عملی در بیاودند مثلا وقتی درسی و یا کتابی را خواندن ، آن را برای شخصی دیگر توضیح و تدریس کنند
پرسشنامه برای شناخت سبک یادگیری vark
در ادامه برای آنکه بتوانید سبک یادگیری vark خود را پیدا کنید به سوالات زیر جواب دهید و در انتها با استفاده از جدولی که جواب سوالات در آن قرار دارد سبک یادگیری vark خود را پیدا کنید .
1 – اگر کسی از شما آدرس جایی مثلا فرودگاه ، ایستگاه راه آهن را بپرسد چگونه راهنماییش می کنید
1 – همراه با او به آدرس می روید .
2 – نحوه رفتن به آنجا را برایش توضیح می دهید .
3 – از یک تکه کاغذ برای نوشتن ادرس و جزئیات آن استفاده می کنید .
4 – سعی می کنید از map گوشی با یک نقشه استفاده کنید و یا اشکال و نمادهایی بهره می برید و او را راهنمایی می کنید .
2 – شما اطمینان ندارید که یک کلمه به صورت Dependant یا Dependent نوشته می شود حالا :
1- کلمه را در ذهنتان تصویر می کنید و هر کدام را که ظاهر بهتری داشته باشد می نویسید .
2-فکر می کنید که هر کدام از لغات چگونه تلفظ می شود و بهترین را انتخاب می کنید .
3- آن را در فرهنگ لغت جستجو می کنید .
4-هر دو کلمه را در صفحه کاغذ نوشته و یکی را انتخاب می کنید .
3 – شما مسئول برنامه ریزی سفر برای یک گروهی از دوستانتان می شوید حال نظر آنها را چگونه جویا می شوید
1- بعضی از موردهای خاص را برای آنها نام می برید
2- از یک نقشه یا بصورت اینترنتی محل را به آنها نشان می دهید
3- یک کپی از برنامه و سفرنامه ای که آماده کرده اید به آنها می دهید
4- از طریق ایمیل و تلفن یا نامه به آنها اطلاع رسانی می کنید
4 – قصد دارید برای یک میهمانی ویژه خانوادگی غذا آماده کنید و آشپزی کنید حال :
1- چیزی را که بلد هستید بدون نیاز به دستورالعمل درست می کنید.
2- از میهمانانتان نظر خواهی خواهید کرد
3- در کتاب آشپزی از روی تصاویر غذاها، بهترین گزینه را انتخاب می کنید.
4- دستور آشپزی غذایی که میدانید خوب است را از درون کتاب آشپزی پیدا میکنید.
5 – گروهی از توریستها می خواهند در مورد منابع حیات وحش و پارك های موجود در منطقه شما اطلاعات بدست می آورند حالا شما:
1- در مورد پاركها و منابع حیات وحش با آنها صحبت می کنید یا جلسه ای تشکیل می دهید.
2- به آنها تصاویر اینترنتی و یا کتاب عکس منطقه را نشان می دهید.
3- آنها را به پارك و منابع حیات وحش برده و با آنها قدم می زنید.
4- به آنها کتاب یا نقشه در مورد حیات وحش و پاركهای منطقه می دهید.
6 – شما می خواهید یک تلفن همراه یا یک دوربین دیجیتالی بخرید. به جز قیمت چه چیزی در تصمیم شما موثر است؟
1- امتحان کردن و تست کردن آن
2- خواندن در مورد ویژگیهای آن
3- طراحی جدید ظاهر خوب آن
4- خصوصیاتی که فرد فروشنده به شما می گوید.
7 – زمانی را که یک عمل را آموخته اید به یاد آورید. سعی کنید که مهارت های فیزیکی مثل دوچرخه سواری نباشد. شما این کار را چگونه یاد گرفته اید :
1- دیدن یک فیلم آموزشی
2- گوش دادن به شخصی که آن را تجربه کرده است و پرسیدن سؤال از او
3- نمودارها و جداول و اشکال بصری
4- دستورالعمل نوشتاری، کتاب یا دفترچه راهنما
8 – شما در زانو خود احساس درد می کنید. شما ترجیح می دهید که پزشک :
1- یک آدرس اینترنتی، کتاب و… به شما بدهد که در مورد آن مطالعه کنید.
2- یک مدل پلاستیکی زانو جهت نشان دادن اختلال استفاده کند.
3- توضیح دهد که چه اختلالی روی داده است.
4- یک عکس از اختلال ایجاد شده به شما نشان دهد.
9 – شما می خواهید یک برنامه، مهارت یا بازی جدید کامپیوتری را یاد بگیرید. شما:
1- دستورالعمل هایی را که همراه بازی می آید را می خوانید یا می نویسید.
2- با کسی که در مورد برنامه اطلاع دارد صحبت می کنید.
3- استفاده از کنترل و صفحه کلید
4- دیاگرامی که در کتابی که همراه آن است را دنبال می کنید.
10 – من دوست دارم که وب سایت ها ….. داشته باشند:
1- چیزهایی که من بتوانم، روی آنها کلیک کنم، انتقال بدهم یا امتحان کنم.
2- طرح و ویژگی های جالب دیداری
3- توضیحات، لیستها و توصیفات نوشتاری جالب
4- کانالهای رادیویی، جایی که من بتوانم موزیک، مصاحبه و برنامه های رایویی را بشنوم.
11 – به جز قیمت چه چیزی بیشترین تأثیر را روی تصمیم شما در مورد خرید یک کتاب غیرتخیلی جدید می گذارد؟
1- جذابیت کتاب
2- خواندن سریع بخش های آن
3- یک دوست در مورد آن صحبت کند و آن را توصیه کند.
4- داستانها و تجربیات و مثال های مستند زندگی را داشته باشد.
12 – شما قصد دارید با دوربین جدیدتان عکس بگیرید به سایت یا کتاب راهنما و یا CD سازنده دوربین مراجعه می کنید. شما می خواهید تا… داشته باشید.
1- بتوانید از طریق پرسش و پاسخ به انچه که مد نظرتان هست برسید
2- دستورالعمل نوشتاری واضح همراه با لیست نکات برجسته در مورد آنچه باید انجام دهید.
3- عکس ها و تصاویری که نشان می دهند هر قسمت از دوربین چه کاری انجام می دهد
4- مثالهای زیادی از ویژگیهای دوربین و چگونگی بهبود بخشیدن به آن
13 – شما ترجیح می دهید استادتان از روش… برای یاد دادن استفاده کند:
1- مدلها و جلسات عملی
2- سؤال و جواب، مکالمه و بحث گروهی
3- تیترها، کتابها و مقاله ها
4- نمودار، دیاگرام و عکس
14 – شما به آزمایشگاه می روید و یک آزمایش خون می دهید حال دوست دارید دکترتان نتیجه آزمایش چگونه به شما گفته شود :
1- استفاده از مثالهایی که وضعیت تان را به شما بگوید
2- یک نوشته و توضیح از نتیجه برایتان بنویسد
3- در مورد نتیجه برایتان توضیح دهد
4- با استفاده از عکس و تصاویر به شما نشان دهد که حالتان چطور است
15 – شما می خواهید یک غذا در یک رستوران یا کافه انتخاب کنید.
1- چیزی را انتخاب می کنید که قبلا خورده اید.
2- به گارسون گوش می دهید یا از دوستانتان می خواهید به شما توصیه ای در مورد انتخاب غذا بکنند.
3- از توضیحات در منو استفاده می کنید.
4- نگاه می کنید که بقیه افراد چه می خورند یا به تصویر هر غذا نگاه می کنید.
16 – شما می خواهید یک سخنرانی مهمی را انجام دهید
1- از دیاگرام یا عکس برای کمک به توضیح مسائل استفاده می کنید
2- کلید واژهها را می نویسید و به صورت گفتاری سخنان خود را چند بار تمرین می کنید.
3- سخنرانی خود را می نویسید و با چندین بار خواندن آن را یاد می گیرید.
4- مثالها و داستان ها زیادی را جمع می کنید تا صحبت واقعی و عملی جلوه دهید.
بعد از آنکه جواب سوالات را دادید با توجه به جدول زیر می توانید سبک یادگیری vark خود را پیدا کنید و از این به بعد راحت تر و سریع تر مطالب را درک و به ذهن خود بسپارید .
با تشکر از شما عزیران که در این مقاله همراه ما بودید از شما می خواهم نظرات و پیشنهادات خود را در خصوص این مقاله و اگر تجربه در استقاده از سبک یادگیری vark دارید آن را با ما و دیگر دوستان به اشتراک بگذارید
به امید دیدار مجدد شما
مقاله پیشنهادی : روش مطالعه : در 5 مرحله مطالب را در ذهنتان ابدی کنید